تحلیل جامعه شناختی خاطره داستان روز سانحه بر اساس الگوی زالامانسکی

ادبیّات همواره زمینة بازتاب عناصر فرهنگی، اجتماعی و سیاسی است و برای آشنایی با ساختارهای یک جامعه می‌توان به آثار ادبی آن مراجعه کرد. رویکرد جامعه‌شناختی به ادبیات از رویکردهای نوین نقد ادبی است که تأثیر متقابل ادبیات و اجتماع را بررسی می‌کند. گونة ادبی خاطره‌داستان دفاع مقدس بخشی از رویدادهای جنگ تحمیلی و دفاع مقدس را بازآفرینی کرده و آگاهی‌های تاریخی مبتنی بر جامعه‌شناسی را دربارة جامعة ایران نشان داده‌است. پژوهش حاضر با هدف تبیین شاخص‌های هویّت ملی و دینی با تکیه بر الگوی پیشنهادی هانری زالامانسکی (جامعه‌شناسی محتواگرا) در خاطره داستان روز سانحه با رویکردی توصیفی- تحلیلی انجام شده و کوشیده‌است تا بر پایة گزارش یک دورة تاریخی و اجتماعی (دوران دفاع مقدس) پیوندهای راستین که میان جامعه و خاطره‌داستان روز سانحه وجود دارد، بیان کند. یافته‌های پژوهش بیانگر آن است که آموزه‌های دینی و مذهبی تشیع، نقش عمده‌ای در هویّت‌بخشی به جامعة ایرانی دارند و مؤلفه‌های، صبر و شکیبایی بر مشکلات، شهادت‌طلبی، میهن‌دوستی، اعتقاد به باورهای دینی مانند توحید، نبوّت، معاد و ... شاخص‌ترین مؤلفه‌های هویّت جامعة ایرانی است که در روز سانحه نمود یافته‌است.